કિસાન વિકાસ પત્ર (KVP) એ ભારત સરકાર દ્વારા સમર્થિત એક રોકાણ યોજના છે, જે પોસ્ટ ઓફિસ અથવા સરકારી બેંકો દ્વારા ઓફર કરવામાં આવે છે. આ યોજના રોકાણ પર ચોક્કસ વળતરની બાંયધરી આપે છે અને તેની સૌથી મોટી ખાસિયત એ છે કે તે રોકાણ કરેલી રકમને એક નિશ્ચિત સમયગાળામાં બમણી (Double) કરે છે.
Table of Contents

યોજનાની મુખ્ય વિશેષતાઓ (વર્તમાન ૨૦૨૫ પ્રમાણે)
KVP માં રોકાણના મુખ્ય લાભો અને વળતરની વિગતો નીચે મુજબ છે:
| વિગત | યોજનાની ખાસિયત |
| વ્યાજ દર | ૭.૫% વાર્ષિક (ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ – Compound Interest) |
| રોકાણ બમણું થવાનો સમય | ૧૧૫ મહિના (૯ વર્ષ અને ૭ મહિના) |
| ન્યૂનતમ રોકાણ | ₹ ૧,૦૦૦/- |
| મહત્તમ રોકાણ | કોઈ મહત્તમ મર્યાદા નથી, પરંતુ ₹ ૫૦,૦૦૦/- થી વધુના રોકાણ માટે PAN કાર્ડ ફરજિયાત છે. |
| કોણ રોકાણ કરી શકે? | ભારતીય નાગરિકો (ખેડૂતો અને બિન-ખેડૂતો બંને). |
| સુરક્ષા | ભારત સરકાર દ્વારા બાંયધરીકૃત (Guarantee), જેથી રોકાણ સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત. |
Export to Sheets
કેવી રીતે ૧૧૫ મહિનામાં પૈસા ડબલ થાય છે?
કિસાન વિકાસ પત્ર પર વાર્ષિક ૭.૫% ના દરે ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ મળે છે. આ વ્યાજ દરને કારણે, તમારું રોકાણ નીચે મુજબ ચોક્કસ સમયગાળામાં બમણું થઈ જાય છે:
| રોકાણની રકમ | ૧૧૫ મહિના પછી પાકતી રકમ |
| ₹ ૫૦,૦૦૦/- | ₹ ૧,૦૦,૦૦૦/- |
| ₹ ૧,૦૦,૦૦૦/- | ₹ ૨,૦૦,૦૦૦/- |
Export to Sheets
ઉદાહરણ: જો તમે આજે ₹ ૧,૦૦,૦૦૦ નું રોકાણ કરો છો, તો ૯ વર્ષ અને ૭ મહિના પછી (૧૧૫ મહિના), તમને પાકતી મુદતે (Maturity) ₹ ૨,૦૦,૦૦૦ મળશે.
રોકાણના પ્રકાર અને પાત્રતા (Eligibility)
KVP માં નીચે મુજબ રોકાણ કરી શકાય છે:
- સિંગલ હોલ્ડર સર્ટિફિકેટ (Single Holder Certificate): કોઈ પુખ્ત વ્યક્તિ પોતાના નામ પર અથવા સગીર (Minor) વતી ખરીદી શકે છે.
- જોઇન્ટ-એ (Joint-A) સર્ટિફિકેટ: બે પુખ્ત વ્યક્તિઓ સંયુક્ત રીતે, જ્યાં બંનેને પાકતી મુદતે સમાન લાભ મળે છે.
- જોઇન્ટ-બી (Joint-B) સર્ટિફિકેટ: બે પુખ્ત વ્યક્તિઓ સંયુક્ત રીતે, જ્યાં માત્ર પ્રથમ રોકાણકારને જ પાકતી મુદતે લાભ મળે છે.
પાત્રતા:
- ૧૮ વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરનો ભારતીય નાગરિક.
- સગીર વતી માતા-પિતા/વાલી રોકાણ કરી શકે છે.
- નોંધ: હિન્દુ અવિભાજિત કુટુંબ (HUF) અને બિન-નિવાસી ભારતીયો (NRI) ને આ યોજનામાં રોકાણ કરવાની પરવાનગી નથી.
અરજી પ્રક્રિયા અને જરૂરી દસ્તાવેજો
કિસાન વિકાસ પત્ર ખરીદવાની પ્રક્રિયા ખૂબ જ સરળ છે.
ક્યાંથી ખરીદી શકાય?
- પોસ્ટ ઓફિસ: તમારી નજીકની કોઈપણ પોસ્ટ ઓફિસ (Post Office) માંથી.
- બેંકો: જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો (Public Sector Banks) અને કેટલીક ખાનગી બેંકો (જેમ કે ICICI, HDFC) માંથી.
જરૂરી દસ્તાવેજો:
- KVP અરજી ફોર્મ (Form A)
- ઓળખનો પુરાવો (KYC): આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ (₹ ૫૦,૦૦૦ થી વધુના રોકાણ માટે ફરજિયાત), પાસપોર્ટ.
- રહેઠાણનો પુરાવો
- પાસપોર્ટ સાઇઝનો ફોટોગ્રાફ
- રોકાણની રકમ (રોકડ, ચેક અથવા ડિમાન્ડ ડ્રાફ્ટ દ્વારા)
મફત તબીબી સહાય યોજના: Healthcare Yojana 2025
યોજનાના અન્ય લાભો
- લોનની સુવિધા (Loan Facility): કિસાન વિકાસ પત્રને કોલેટરલ (ગિરવે) તરીકે મૂકીને બેંકમાંથી લોન લઈ શકાય છે.
- પ્રી-મેચ્યોર વિડ્રોઅલ (અકાળે ઉપાડ): રોકાણની તારીખથી ૨ વર્ષ અને ૬ મહિના (૩૦ મહિના) પછી નિશ્ચિત દંડ સાથે રકમ ઉપાડી શકાય છે.
- નોમિનેશન (Nomination): રોકાણકાર પોતાના મૃત્યુ પછી રકમ મેળવનાર માટે નોમિની નિયુક્ત કરી શકે છે.
જો તમે નિશ્ચિત સમયમાં સુરક્ષિત રીતે પૈસા બમણા કરવા માંગતા હો, તો કિસાન વિકાસ પત્ર (KVP) રોકાણ માટે એક ઉત્તમ વિકલ્પ છે.