પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ યોજના (PM-કિસાન Yojana) ભારત સરકારની ખેડૂતોને સીધી આર્થિક સહાય પૂરી પાડતી સૌથી મોટી યોજના છે. આ યોજના હેઠળ અત્યાર સુધીમાં ૨૦ હપ્તાઓ ખેડૂતોના ખાતામાં જમા થઈ ચૂક્યા છે. હવે દેશના કરોડો ખેડૂતો આતુરતાથી ૨૧મા હપ્તા (21st Installment) ની રાહ જોઈ રહ્યા છે.
વર્તમાન પરિસ્થિતિ અને તહેવારોની મોસમને ધ્યાનમાં રાખીને, એવી પ્રબળ સંભાવના છે કે મોદી સરકાર દિવાળી પહેલા આ ખુશખબરી આપી શકે છે.
Table of Contents
PM-કિસાન યોજના: એક સંક્ષિપ્ત ઝાંખી
આ યોજના હેઠળ, પાત્રતા ધરાવતા ખેડૂત પરિવારોને દર વર્ષે ₹ ૬,૦૦૦/- ની રકમ ત્રણ સમાન હપ્તામાં (₹ ૨,૦૦૦/- પ્રતિ હપ્તો) સીધા તેમના બેંક ખાતામાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે. દરેક હપ્તો લગભગ ૪ મહિનાના ગાળામાં મોકલવામાં આવે છે.
| હપ્તો | સમયગાળો |
| ૧લો હપ્તો | એપ્રિલ – જુલાઈ |
| ૨જો હપ્તો | ઓગસ્ટ – નવેમ્બર |
| ૩જો હપ્તો | ડિસેમ્બર – માર્ચ |
નિયમિત સમયપત્રક મુજબ, ઓગસ્ટથી નવેમ્બરનો હપ્તો સામાન્ય રીતે સપ્ટેમ્બરના છેલ્લા સપ્તાહથી લઈને ઓક્ટોબરના બીજા સપ્તાહ ની વચ્ચે રિલીઝ થતો હોય છે.
21મો હપ્તો ક્યારે આવી શકે છે? (દિવાળી કનેક્શન)
આ હપ્તો ઓગસ્ટ-નવેમ્બર સમયગાળાનો હોવા છતાં, સરકાર તેને વહેલી તકે રિલીઝ કરવા માટે નીચેના બે મુખ્ય કારણો પર વિચાર કરી શકે છે.
વર્તમાન વર્ષમાં, દિવાળીનો તહેવાર નવેમ્બરની શરૂઆતમાં આવી રહ્યો છે. ખેડૂતો માટે દિવાળીનો તહેવાર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ હોય છે. આ સમયગાળામાં તેઓ ઘર માટે ખરીદી, તહેવારની ઉજવણી અને સંતાનો માટે નવા કપડાં પાછળ ખર્ચ કરતા હોય છે.
જો સરકાર આ હપ્તો ઓક્ટોબરના મધ્યમાં (દા.ત., ઓક્ટોબર ૧૫ થી ઓક્ટોબર ૨૫ ની વચ્ચે) જમા કરે, તો ખેડૂતોને દિવાળીની તૈયારીઓ માટે સીધો આર્થિક ટેકો મળી રહે છે. આનાથી ગ્રામીણ અર્થતંત્રમાં તરલતા (Liquidity) પણ વધે છે.
ઓક્ટોબર-નવેમ્બર મહિનામાં ખેડૂતો મુખ્ય રવિ પાક (જેમ કે ઘઉં, ચણા, સરસવ) નું વાવેતર શરૂ કરે છે.
૨૧મો હપ્તો જો દિવાળી પહેલા જમા થાય, તો ખેડૂતોને આ ખેતી ખર્ચાઓ ને પહોંચી વળવા માટે મોટી મદદ મળી રહે છે.
આ વાવેતર પહેલા તેમને બિયારણ, ખાતર (ખાસ કરીને યુરિયા, જેના ભાવ વધઘટ થતા હોય છે) અને મજૂરી માટે રોકડની જરૂર પડે છે.
તમારું નામ લિસ્ટમાં છે કે નહીં? – તાત્કાલિક ચેક કરો!
જો તમે આ હપ્તો સમયસર અને કોઈપણ અટકાયત વગર મેળવવા માંગતા હો, તો તમારું સ્ટેટસ ચેક કરવું અનિવાર્ય છે. સરકારે તાજેતરમાં e-KYC અને લેન્ડ સીડિંગ ને ફરજિયાત બનાવ્યું છે.
લાભાર્થીની સ્થિતિ (Beneficiary Status) કેવી રીતે ચેક કરવી?
- સૌ પ્રથમ, PM-કિસાન યોજનાની સત્તાવાર વેબસાઇટ pmkisan.gov.in પર જાઓ.
- હોમપેજ પર ‘Farmers Corner’ વિભાગમાં જાઓ.
- ‘Beneficiary Status‘ વિકલ્પ પર ક્લિક કરો.
- તમારો આધાર નંબર અથવા બેંક એકાઉન્ટ નંબર દાખલ કરો.
- ‘Get Data’ પર ક્લિક કરો.
ખેડૂતોને સલાહ: આ સમયગાળો નિર્ણાયક છે. જો ખેડૂતે e-KYC અને લેન્ડ સીડિંગની પ્રક્રિયા પૂર્ણ નહીં કરી હોય, તો હપ્તો રિલીઝ થયા પછી પણ તેના ખાતામાં જમા નહીં થાય. તેથી, સંભવિત તારીખની રાહ જોવાને બદલે, તરત જ પોતાનું Beneficiary Status ચેક કરીને તમામ જરૂરી અપડેટ્સ પૂરા કરી લેવા જોઈએ.
તમારા સ્ટેટસમાં નીચેની બાબતો ‘Yes’ હોવી જોઈએ:
- e-KYC Status: YES
- Aadhaar Seeding Status: YES
- Payment Mode: Aadhaar
- Eligibility Status: YES
જો કોઈ પણ વિગતમાં ‘No’ દેખાય, તો તમારે તાત્કાલિક સુધારો કરાવવો જરૂરી છે.
આ પણ જુઓ: સંત સુરદાસ યોજના 2025: દિવ્યાંગજનોને આર્થિક સહાય દર મહિને મળશે આટલા.
હપ્તો અટકાય નહીં તે માટે શું કરવું? (ખાસ નોંધ)
જો તમારો ૨૧મો હપ્તો અટકી શકે તેમ હોય, તો આ બે કામ તાત્કાલિક પૂર્ણ કરો:
- e-KYC અપડેટ:
- તમે PM-કિસાન પોર્ટલ પર OTP આધારિત e-KYC જાતે કરી શકો છો, અથવા
- તમારા નજીકના CSC (કોમન સર્વિસ સેન્ટર) ની મુલાકાત લઈને બાયોમેટ્રિક e-KYC કરાવી શકો છો.
- લેન્ડ સીડિંગ (Land Seeding):
- જો તમારા સ્ટેટસમાં ‘Land Seeding’ માં ‘No’ બતાવતું હોય, તો તમારે તમારા જમીનના દસ્તાવેજો સાથે તાત્કાલિક તમારા જિલ્લાના કૃષિ વિભાગ અથવા લેન્ડ રેકોર્ડ્સ ઓફિસનો સંપર્ક કરવો.
નિષ્કર્ષ
21મો હપ્તો દિવાળી જેવા મોટા તહેવાર પહેલા જમા થવાથી ખેડૂતોને મોટી રાહત મળશે. જો તમે પાત્રતા ધરાવતા હો, તો આજે જ તમારું સ્ટેટસ ચેક કરો અને બધા જરૂરી અપડેટ્સ પૂરા કરી લો જેથી ₹ ૨,૦૦૦/- નો આર્થિક લાભ સમયસર તમારા ખાતામાં જમા થઈ શકે.